چه موقع کلاچ بگیریم ؟
همانطور که می‌دانید کلاچ یکی از بخش‌های سیستم انتقال قدرت اتومبیل است. بر سرعت ماشین تاثیر دارد، بر عملکرد موتور و همچنین بر تمای اجزای سیتم انتقال قدرت تاثیر مستقیم دارد. اهمیت استفاده از کلاچ در همان لحظه اول شروع حرکت اتومبیل برای شما نمایان میشود.
همان زمان که قرار است ماشین حرکت کند و شما نمی‌دانید که تا کجا و با چه سرعتی پای خود را از روی کلاچ بردارید. در صورتی که به سرعت پا از روی کلاچ برداشته شود ماشین خاموش خواهد شد. اهمیت استفاده از کلاچ در هنگام دور زدن، سربالایی که باید نیم کلاچ را رعایت کنید و بسیاری از مقاطع دیگر در رانندگی بیش‌تر به چشم می‌آید.
البته در مورد ماشین‌های اتومات بحثی به عنوان کلاچ وجود ندارد و کسانی که قرار است با ماشین اتومات کار کنند تنها در زمان آزمون مجبور هستند در زمینه کار با کلاچ تسلط پیدا کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا قدم به قدم به شما آموزش دهیم که چه موقع کلاچ بگیریم و عملکرد کلاچ به چه صورت است:
با توجه به وظایف کلاچ باید چه موقع کلاچ بگیریم ؟
ابتدا باید بدانید وظیفه اصلی کلاچ چیست. برای پاسخ به این سوال باید از عملکرد حرکتی اتومبیل آگاه باشید. موتور نیروی لازم برای حرکت را تولید میکند اما سوال اینجاست که نیروی ایجاد شده در موتور چگونه به چرخ‌ها می‌رسد؟ دانستن عملکرد اتومبیل کمک میکند تا بهتر درک کنیم که چه موقع کلاچ بگیریم .
نیروی ایجاد شده در موتور توسط سیستم انتقال نیرو از گیربکس به چرخ‌ها منتقل میشود. جعبه دنده در کنار کلاچ در این فرآیند نقش دارد. کلاچ سه کار را برای شما انجام میدهد. اول آنکه به وسیله‌آن می‌توانید دنده عوض کنید.
در ماشینی که اتومات نباشد بدون کلاچ نمی‌توان دنده عوض کرد. دوم آنکه کلاچ رابط انتقال نیرو از موتور به چرخ است. در واقع زمانی که قرار باشد ماشین حرکت کند به وسیله کلاچ این انتقال صورت می‌گیرد.
بنابراین در اولین پاسخ به اینکه چه موقع کلاچ بگیریم باید بگوییم که از همان لحظه ابتدایی حرکت باید کلاچ بگیرید تا بتوانید دنده عوض کنید و سپس کلاچ را رها کنید تا ماشین راه بیوفتد. اما کار به این سادگی نیست.
باید پس از آنکه می‌پرسید چه موقع کلاچ بگیریم سوال بعدی در مورد نحوه رها کردن کلاچ باشد. سومین کاری که کلاچ انجام میدهد نقطه مقابل آن در هنگام شروع حرکت است. شما کلاچ می‌گیرد، ماشین را در دنده قرار میدهید، کلاچ را رها میکنید و به این وسیله قدرت موتور را به چرخ‌ها منتقل میکنید و در واقع ارتباط بین چرخ و موتور را برقرار میکنید.
سومین عملکرد کلاچ برعکس این است. شما به وسیله کلاچ دنده را خلاص میکنید و باعث میشوید ارتباط موتور با چرخ‌ها قطع شود. در این صورت درگیری بین نیروی محرکه و چرخ وجود نداد.
کلاچ رابط بین موتور و چرخ
زمانی که شما کلاچ را تا ته فشار دهید دیگر ارتباطی بین چرخ و موتور وجود ندارد. درواقع درگیری اتومبیل را با چرخ‌ها کاهش میدهید. پس موتور کنترلی بر روی چرخ‌ها ندارد. حال تصور کنید سرپایینی باشد و کلاچ گرفتید و خلاص کردید! شیب جاده بر چرخ حاکم است.
بنابراین باید بدانیم که چه موقع کلاچ بگیریم. باید هشیار باشید که کلاچ گرفتن به معنای قطع سیستم کنترل ماشین بر روی سرعت است.
ابتدا در پاسخ به سوال چه موقع کلاچ بگیریم اشاره به شروع حرکت کردیم. کار به صورت زیر انجام میشود:
شما هنگام شروع پای خود را بر روی کلاچ قرار میدهید و آن‌را تا انتها فشار میدهید. دنده سنگین یک را برای حرکت انتخاب میکنید. پای راست را روی پدال گاز می‌گذارید، به اندازه ۱۵۰۰ دور در دقیقه گاز میدهید.
شما نیروی لازم برای حرکت را ایجاد کردید اما هنوز به چرخ‌ها منتقل نشده زیرا کلاچ را تا انتها فشار دادید و ارتباط بین موتور و چرخ قطع است. حالا تصور کنید ۱۵۰۰ دور در دقیقه‌ای که ایجاد کردید یکباره به چرخ منتقل شود. ناگهان ماشین به جلو پرت میشود. چاره چیست؟ ذره ذره نیرو را به چرخ بدهیم. چگونه؟ آرام ارام کلاچ را رها کنید تا به سرعت آهسته نیرو به چرخ منتقل شود. پس برای پاسخ به سوال چه موقع کلاچ بگیریم و چه موقع کلاچ را رها کنیم باید گفت زمانی که قرار است موتور از درگیری با چرخ خارج شود باید کلاچ را تا ته بگیریم، زمانی که قرار است موتور با چرخ درگیر باشد باید آرام کلاچ را رها کنیم.
در سربالایی چه موقع کلاچ بگیریم ؟
شرایط سربالایی باید در جلساتی تمرین شود که شما تا حدودی بر عملکرد اتومبیل تسلط پیدا کردید. تصور کنید شرایط سربالایی است و در ترافیک گیر کرده‌اید، ترس از آن است که ماشین بدون اراده شما عقب رود، برای جلوگیری از این اتفاق همینطور که کلاچ را تا انتها فشار دادید دنده یک بگذارید و دور موتور را تا ۱۵۰۰ بالا ببرید و خیلی آرام کلاچ را بالا بیاورید.
جایی می‌رسد که ماشین می‌لرزد و راه می‌افتد. این نقطه نیم کلاچ است. این نقطه را رها نکنید. در نقطه نیم کلاچ ماشین به جلو حرکت میکند و اتصال دیسک و صفحه برقرار شده اما کاملا دیسک جذب صفحه نشده. کلاچ را ۳ ثانیه در این وضعیت نگه دارید، ماشین عقب نخواهد رفت، پس از سه ثانیه با خیال راحت پا را از روی کلاچ بردارید.
کلاچ بر دور زدن حکم فرمایی میکند
قرار است دور بزنم، چه موقع کلاچ بگیریم. سوالی است که بسیاری از هنرجویان می‌پرسند. پیش از این گفتیم که نیم کلاچ را در لحظه حرکت اتومبیل سه ثانیه نگه دارید سپس پا را از روی کلاچ بردارید. اما در مورد دور زدن باید بدانید که همه کارها با کلاچ انجام میشود.
نیم کلاچ را تا زمانی نگه می‌دارید که اتومبیل کاملا دور زده و در مسیر مستقیم قرار گیرد. پس برای دور زدن، کلاچ می‌گیرید، دنده ۱ می‌گذارید، آرام پا را از روی کلاچ بر دارید تا اولین لحظه که ماشین شروع به حرکت کرد. بیش‌تر از این کلاچ را بالا نیاورید و در همین اندازه و با همین سرعت دور بزنید. پس از آنکه در مسیر مستقیم قرار گرفتید پا را از روی کلاچ برمی‌دارید.
سوالات متداول:
در سرپایینی ماشین را خلاص کنیم یا از کلاچ استفاده کنیم ؟
حرکت خلاص در سراشیبی باعث سرعت گرفتن خودرو میشود و ممکن است نیاز به گرفتن ناگهانی ترمز شود. در این حالت فشار روی لنت ها زیاد خواهد شد و ممکن است ترمز قفل یا بریده شود. توجه داشته باشید که پایین نگه داشتن پدال کلاچ هم فرقی با خلاص بودن خودرو ندارد، پس در سرازیری حرکت با دنده سنگین کار ایمن و معقولانه تری است.
در هنگام رانندگی چه موقع کلاچ بگیریم؟
- روشن و راه انداختن ماشین
- تعویض دنده خودرو
فرق نیم کلاچ و کلاچ در چیست ؟
نیم کلاچ برای زمانی است که ماشین در سربالایی قرار دارد و ممکن است رو به عقب برگردد یا هنگامی که در سرازیری قرار دارد به کار می‌رود. نیم کلاچ در چنین وضعیت‌هایی به کنترل خودرو کمک میکند ولی کلاچ کامل برای استارت زدن و تعویض دنده ها مورد استفاده قرار می گیرد.