راندن موتور سیکلت ، می تواند کار جذاب و مفرحی باشد، مشروط به اینکه موارد ایمنی و فرهنگی را رعایت کنید. همیشه اول موارد ایمنی را لحاظ کنید و حتما کلاه ایمنی به سر داشته باشید. در این مقاله می خواهیم نحوه ی صحیح موتورسواری را به شما آموزش دهیم. البته قبل از اینکه به مطلب اصلی بپردازیم، خوب است کمی در مورد فرهنگ موتورسواری در کشور ایران صحبت کنیم.
به گزارش خودروتک، ما به شما توصیه می کنیم حالا که تصمیم به موتورسواری گرفته اید، از تک چرخ زدن و حرکات نمایشی این چنینی اکیدا پرهیز کنید. بسیاری از تصادفات منجر به فوت در شهرهای ایران مربوط به موتور سیکلت سواران است که حتما موارد ایمنی را هم لحاظ نکرده اند. به هیچ عنوان لوله اگزوز موتورتان را دستکاری نکنید تا با صدای گوشخراش آن دیگران را آزار داده و دود بیشتری به هوا ساطع کنید؛ بخش زیادی از آلودگی هوای شهرهای ایران به خاطر موتورسیکلت های غیراستاندارد است. همچنین، لازم به ذکر نیست که پیاده روها فقط مخصوص عابران پیاده هستند نه موتور سیکلت ها!
ابزار مناسب تهیه کنید
1کلاه ایمنی
کلاه ایمنی مهم ترین وسیله برای یک موتور سوار است. کارکرد آن هم مشخص است؛ محافظت از سر شما. برای اینکه کلاه ایمنی کار خود را به بهترین نحو انجام دهد، باید متناسب با اندازه ی سر شما باشد، و دید شما را مختل نکند. بهترین کلاه ایمنی کلاهی است که : ایمنی مطلوب را فراهم کند؛ برای موتورسواران ساخته شده باشد و لازم نیست گران قیمت باشد، فقط کافی است استانداردهای ایمنی را داشته باشد. برای اینکه از متناسب بودن کلاه ایمنی با سر خود مطمئن باشید، خوب است دور سر خود را با متر اندازه بگیرید.
متر را حدود دو سانت بالاتر از ابروهای خود قرار داده و دور سرتان را متر کنید. آنگاه اندازه ی سر خود را با اندازه های کلاه های مختلف مقایسه کنید. وقتی هم که آن را پیدا کردید، آن را امتحان کنید. وقتی کلاه را بر سر گذاشتید، قسمت چشمی آن باید دست بالای ابروهایتان باشد و روی سرتان به خوبی جای گرفته و لق نزند. دقت کنید که اگر قرار است کلاه ایمنی به خوبی از سر شما محافظت کند، باید محکم روی سرتان قرار بگیرد و تکان نخورد. اگر کلاه در اندازه ی مناسب بود اما احساس راحتی با آن نداشتید کلاه دیگری را امتحان کنید.
2ژاکت
همانطور که کلاه از سرتان محافظت می کند، ژاکت هم محافظت از بالاتنه تان را بر عهده دارد. ژاکت های موتورسواری از چرم ساخته شده اند. یک ژاکت موتورسواری خوب ژاکتی است که هنگام تصادف مانند زره از بدن شما محافظت کند. این ژاکت باید متناسب با بدن شما باشد و در حالیکه شل نیست، آنقدر هم تنگ نیست که بازوهایتان تکان نخورد. اگر می خواهید ژاکت چرمی بخرید، حتما از اینکه مخصوص موتورسواری اطمینان حاصل کنید. نباید از ژاکت های چرمی معمولی استفاده کنید.ژاکت های موتورسواری علاوه بر محافظت از بدن شما، در برابر گرما، سرما و باد هم از شما محافظت می کنند. ژاکت هایی که برای هوای گرم تر طراحی شده اند، زیپ و منافذی برای گردش هوا دارند.
3چکمه، دستکش و سایر لوازم جانبی
چکمه ها از پاها و قوزک هایتان محافظت می کنند. دستکش ها هم از دست هایتان. از آنجا که پاها هنگام موتورسواری در معرض آسیب بیشتر قرار دارند باید محافظت شوند. کف این چکمه ها طوری ساخته شده که پاهایتان لیز نخورندو جلوی آنها هم آهنی است. پاشنه قسمت جلویی چکمه را تاب دهید تا ببینید هنگام تصادف چقدر می توانند از چاهایتان محافظت کنند. اگر چکمه به سختی تاب خورد بیشترین محافظت را از چاهایتان خواهد کرد. دستکش هم وظیفه دارد تا علاوه بر گرم نگه داشتن انگشتانتان، از دست هایتان در برابر حشرات و گرد و خاک هوا محافظت کند. دستکشی را انتخاب کنید که بیشترین انعطاف پذیری را داشته باشد تا از دست هایتان به خوبی استفاده کنید. آن دسته از دستکش ها را انتخاب کنید که دارای مچبند هستند. برای موتورسواری هم کیک شلوار چرمی انتخاب کنید. شلوارهای جین، هنگام تصادفی تکه پاره می شوند.
4در کلاس موتورسواری شرکت کنید
یک دوره ببینید تا طریقه ی موتورسواری ایمن و صحیح را یاد بگیرید. اگر تازه کار هستید به شما اکیدا توصیه می کنیم در یک دوره ی آموزشی شرکت نکید. قبل از سوار شدن با کنترل های موتور سیکلت آشنا شوید. کلاچ دستی معمولا در هندلبار سمت چپ قرار دارد و از آن برای خلاص کردن نیروی چرخ عقب هنگام تغییر دنده استفاده می شود. تغییردهنده ی دنده معمولا کنار پای چپ قرار دارد و از آن برای تغییر دنده و کم و زیاد کردن آن هنگام کشیدن اهرم کلاچ استفاده می شود. گاز هم در سمت راست قرار دارد.
ترمز دستی که چرخ های جلو را متوقف می کند اهرمی است که در هندلبار سمت راست واقع شده است. اهرم سمت راست موتور نزدی کپایتان ترمز عقب را به کار می اندازد. به عنوان قاعده می توان گفت که سمت چپ موتور، دنده ها را کنترل می کند و سمت راست هم کنترل ترمز و گاز را بر عهده دارد.
5سوار موتور شوید
برای اینکه به طرز صحیح این کار را انجام دهید، از سمت چپ روبروی موتور قرار بگیرید. هندل چپ را با دست بگیرید و پای راست خود را روی ترک موتور سیکلت بیندازید. پاهایتان را محکم روی زمین قرار دهید. یادتان نرود که بهترین راه برای آشنا شدن با موتورسواری این است که اول روی آن بنشینید و قبل از استارت زدن با کنترل های آن آشنا شوید. آرنج هایتان باید هنگام گرفتن هندل ها اندکی خم شود. سویچ ها باید به راحتی در دسترستان قرار داشته باشند. حتما باید پاهایتان به راحتی روی زمین قرار بگیرند. وزن موتوری که روی آن نشسته اید را حس کنید. علاوه بر این باید بتوانید بدون اینکه پاهایتان را از روی قلاب بردارید تغییردهنده ی دنده را به کار بیندازید.
از کلاچ برای تغییر دنده استفاده می شود. وقتی کلاچ را می گیرید موتور سیکلت را از انتقال رها می کنید. این کار موتور را در در حالت خنصی قرار می دهد و به شما اجازه می دهد تا دنده ها را تغییر دهید. هنگام استارت زدن، اهرم کلاچ را بکشید، پای چپ خود را روی تغییردهنده ی دنده گذاشته و موتور سیکلت را در دنده یک قرار دهید.ممکن است لازم باشد با پای چپ خود چند بار فشار بیاورید. وقتی حس کردید که دنده ها دیگر مقاومت یا حرکت نمی کنند، آنوقت است که موتور در دنده یک قرار دارد.
طرح تغییر دنده ی اکثر موتور سیکلت ها این است: 1 پایین، 5 بالا. یعنی دنده 1، خنثی، دنده 2، دنده 3 و الی آخر. هنگام تغییر دنده عدد مناسب روی عقربه نشان داده خواهد شد. وقتی هم که دارید موتور را می رانید، باید ابتدا با دست چپ کلاچ را بکشید، تا چرخ عقب خلاص شود، و بعد دنده عوض کنید. وقتی کلاچ را کشیدید، گاز را کم کنید. کم کردن گاز، مانع از تکان خوردن موتور سیکلت هنگام خلاص کردن چرخ عقب می شود. با پای چپ به عوض کردن دنده ادامه دهید. با دست راست خود مقدار نیش گاز دهید تا انتقال هموار شود. بعد کلاچ را رها کنید تا چرخ عقب درگیر شود.
7حالا استارت بزنید
کلاچ را بکشید و سوییچ را پیدا کنید. سوییچ معمولا قرمز رنگ است و در هندلبار سمت راست تعبیه شده است. آن را روی on قرار دهید. نیازی به استارت زدن با پا در اکثر موتورهای مدرن نیست. اما اگر موتورتان قدیمی است ممکن است مجبور باشید با پا استارت بزنید. کلید سوییچ را به حالت احتراق بچرخانید و بررسی کنید و ببینید عقربه ها و چراغ ها روشن بوده و کار کنند. موتور را در حالت خنثی قرار دهید. آسان ترین راه برای انجام این کار این است که موتور را در دنده 1 قرار دهید و سپس ی کمرتبه دنده را افزایش دهید.
ببینید حرف N روی اشل اندازه گیری موتور ظاهر می شود یا نه. با انگشت شست راستتان دکمه ی Start را فشار دهید. دکمه های استارت معمولا با یک پیکان مدور که علامت صاقعه وسطش است مشخص می شوند. وقتی موتور روشن شد، بگذارید 45 دقیقه گرم شود تا خوب کار کند. وقتی پاهایتان روی زمین قرار دارد کلاچ را به داخل بکشید. سپس پاشنه پا را زمین بگذارید و آنقدر تکرار کنید که حس خوبی به کلاچ داشته باشید.
پاهایتان روبرویتان و روی زمین قرار داشته باشد. به آرامی بگذارید کلاچ بیرون بیاید تا موتور شروع به جلو انداختن خود کند. همینکه فقط از کلاچ استفاده می کنید، موتور را به جلو راه بیندازید و آن را با پاهایتان ثابت نگه دارید. این کار را آنقدر تکرار کنید تا وقتی پاهایتان روی زمین قرار دارد موتور را صاف نگه دارید. باید روی موتور تعادل و توازن خوبی داشته باشید.
شروع کنید. وقتی موتور روشن و گرم شد،می توانید موتورسواری را شروع کنید. بزنید دنده 1 و کلاچ را رها کنید و همزمان گاز بدهید. به این نکات توجه داشته باشید:
- از بیرون نبودن جک اطمینان حاصل کنید
- به آرامی اهرام کلاچ را بیرون بدهید تا موتور به جلو برود
- ممکن است لازم باشد اندکی گاز دهید تا هنگام رها سازی کلاچ، از بی حرکت ماندن موتور جلوگیری کنید
- وقتی موتور شروع به حرکت کرد، اندکی گاز دهید و پاهایتان را روی جاپایی قرار دهید
- در ی کخط مستقیم برانید. وقتی آماده توقف بودید اهرم کلاچ را به داخل بکشید و به آرامی و همزمان ترمزهای جلو عقب را بگیرید. از پای چپ برای ثابت نگه داشتن موتور بعد از توقف استفاده کنید. وقتی متوقف شدید پای راستتان را روی زمین قرار دهید.
8تمرین دنده عوض کردن
وقتی توانستید در یک خط مستقیم برانید، نوبت این است که دنده عوض کردن را تمرین کنید. با منطقه اصکاک آشنا شوید. منطقه اصطکاک منطقه ای از مقاومت است که هنگام درگیر شدن کلاچ ایجاد می شود. این منطقه امکان انتقال نیرو از موتور به چرخ جلو را فراهم می کند. انتقالات موتورسیکلت متوالی است به این معنی که اول باید به ترتیب متوالی دنده را عوض کنید؛ خواه دنده بالا یا پایین. به دست آوردن قلق این منطقه و دانستن زمان تعویض دنده به تمرین نیاز دارد. وقتی زمان تعویض دنده رسید موتور با دور بیشتری در دقیقه کار خواهد کرد.
وقتی موتور روشن است، دنده را به 1 برگردانید. وقتی پدال تغییر دنده دیگر ندهد یعنی دنده روی 1 قرار گرفته است. وقتی در دنده 1 قرار داشته باید باید مقداری صدا بشونید. حالا خیلی آهسته، کلاچ را رها کنید تا زمانی که موتور به جلو حرکت کند. وقتی می خواهید سریع تر به جلو بروید اندکی گاز را به عقب بکشید و کلاچ را رها کنید.
برای اینکه موتور را در دنده 2 قرار دهید، کلاچ را به عقب بکشید، گاز را رها کنید، و تغییردهنده ی دنده را محکم به بالا بکشید به حالت خنثی بروید.حتما مطمئن شوید که چراغ خنصی روشن نباشد. کلاچ را رها کنید و دوباره گاز را درگیر کنید. این فرایند را تکرار کنید تا به دنده های بالاتر برسید.
برای کم کردن دنده، گاز را رها کنید، اهرم ترمز را محکم فشار دهید. کلاچ را به داخل بمکشید و بر روی تغییردهنده ی دنده فشار وارد کنید. سپس کلاچ را رها کنید. وقتی کم کردن دنده را بلد شدید، می توانید وقتی موتور در دنده 2 قرار دارد آن را متوقف کنید. سپس، وقتی موتور در حالت ترمز است، آن را به دنده 1 برگردانید.
9تمرین دور زدن با موتور
موتورسیکلت ها هم مانند دوچرخه ها وقتی در سرعت 10 مایل در ساعت قرار داشته باشید، با چرخاندن فرمان دور می زنند. دسته فرمان موتور را که کنار موتور سیکلت قرار دارد هنگام دور زدن به پایین بیاورید. به جلو و به پیچی که می خواهید آن را دور بزنید نگاه کنید. وقتی وارد پیچ می شوید حتما سرعت را کم کنید. در هنگام دور زدن ترمز نکنید. قبل از دور زدن، در صورت لزوم گاز و ترمز را رها کنید. سرتان را بالا بگیرید و به پیچ نگاه کنید. دسته فرمان (هندل ) موتور سیکلت را در جهتی که می خواهید آن را دور بزنید فشار دهید. برای حفظ انرژی جنبسی، هنگامی که پیچ را دور می زنید، به آرامی روی گاز بچرخانید. وقتی سرعت را کم می کنید، سرتان را برگردانید تا انتهای پیچ را ببینید. موتور به دنبال چشم های شما می آید.
نقطه ای را در انتهای پیچ پیدا کنید تا همان را هدف بگیرید و چشمانتان را روی آن قرار دهید. هرگز روی زمین یا پایین پیچ را نگاه نکنید. با اینکه ممکن است بخواهید پیچ را نگاه کنید، کار خطرناکی است و ممکن است نتواتید پیچ را به طور کامل دور بزنید. به طرفی که می خواهید از آن طرف دور بزنید فشار بیاورید. اگر دارید به سمت چپ دور می زنید، بدنتان را به سمت راست هندل متمایل کنید. این کار باعث می شود موتور سیکلت به سمت چپ متمایل شود. شما هم با موتور به سمت چپ متمایل شوید و پا را به آرامی روی دستگاه کنترل سوخت بچرخانید تا سرعت افزایش یابد. وقتی پیچ را دور زدید و از آن خارج شدید، دستگاه کنترل سوخت را ثابت نگه دارید و یا اندکی بیشتر گاز دهید. بگذارید موتور مثل قبل دوباره صاف شود.
10تمرین کاهش سرعت و توقف
حالا که استارت زدن، دنده عوض کردن، و پیچیدن با موتور را یاد گرفتید باید کم کردن سرعت و توقف آن را هم بیاموزید. یادتان باشد که اهرمی که در هندل سمت راست قرار دارد به عنوان ترمز جلو کار می کند در حالیکه ترمزی که در کنار پای راستتان قرار دارد ترمز عقب است. به عنوان یک قاعده ی کلی، باید با ترمز جلو شروع کنید و بعد از ترمز عقب استفاده کنید. وقتی موتور سیکلت را در توقف کامل قرار دادید، بهتر است با ترمز جلو شروع کنید و وقتی سرعت آهسته شد ترمز عقب را به کار بیندازید. وقتی سرعت کاهش یافت حتما دنده را عوض کرده و کم کنید. لازم نیست همیشه روی دنده 1 قرار دهید.
می توانید روی دنده 2 قرار دهید و قبل از اینکه روی دنده 1 بگذارید توقف کنید.هنگام ترمز و کم کردن دنده کلاچ را بکشید. همینکه دارید سرعت را کم می کنید و شروع به ترمز کردن می کنید، بر روی ترمزهای جلو و عقب فشار وارد کنید.حالا به تدریج فشار را بر روی ترمزهای عقب و جلو بیشتر کنید. ترمزها را به طور کامل درگیر نکنید چرا موتور سیکلت به صورت ناگهانی متوقف می شود و می پرد. وقتی به طور کامل توقف کردید، ترمز جلویی را درگیر نگه دارید و پاهای خود را محکم روی زمین قرار دهید. اول پای چپ و سپس پای راست را روی زمین بگذارید.
منبع: هاو کن یو