متد نوین آموزش موتورسواری و آموزش رانندگی موتورسیکلت
تاکنون با موتورسیکلت در یک هوای روح انگیز موتورسواری کرده اید؟ مفرح بودن موتورسواری را با رعایت نکات ایمنی می توان دو صد چندان کرد. در این مطلب نظر بر این است که آموزش موتورسواری، در واقع آموزش رانندگی موتورسیکلت با رعایت اصول ایمنی را ارائه دهیم.
وقتی صحبت از موتورسواری می شود گاهی اوقات به یاد تک چرخ های موتورسوارها می افتیم!! کسانی که هیچ آموزش موتورسواری ندیده اند و با حرکات نمایشی قصد نشان دادن مهارت خود را دارند و گاه موتورسواری که در خط عابر پیاده در حال گذر است!!
متاسفانه تعداد اندکی از موتورسواران دوره آموزش موتورسواری را گذرانده اند و همین امر سبب آمار بالای تصادفات در شهرهای مختلف ایران شده است. البته این تصادفات گاه از ضعف در نحوه آموزش رانندگی موتورسیکلت نیز ناشی می شود.
با توجه به اینکه آموزش موتورسواری در ایران همیشه امری بی اهمیت بوده و افراد گذراندن دوره آموزش موتورسواری را باعث افت سطح اجتماعی خود می دانند، برآن شدیم نکاتی مهم برای آموزش موتورسواری جمع بندی نموده و به آموزش موتورسواری بپردازیم.
فیلم آموزش رانندگی موتورسیکلت
موارد ممنوعه که همگی ناشی از نداشتن آموزش موتورسواری می باشد:
- دستکاری کردن لوله اگزوز موتور ممنوع! زیرا هم ریه و گوش دیگران را مورد لطف خود قرار می دهد و هم دود و سرب به ریه های دیگران هدیه می دهد!
- تک چرخ زدن و انجام حرکات آکروباتیک مطلقا ممنوع!
- بدون کلاه ایمنی موتورسواری کردن ممنوع!
- موتورسیکلت در پیاده رو ممنوع!
برای رانندگی با موتورسیکلت باید ابزارهای مناسبی را فراهم کنید. با هم تعدادی از این ابزارها مرور می کنیم و قدم به قدم اصول آموزش موتورسواری را تعلیم می بینیم :
کلاه ایمنی، سپر بلا
کلاه ایمنی بی شک سپر بلایی برای شما می باشد و هدف از ساخت آن محافظت از جان و البته سر و گردن شماست. بسیاری از افراد استفاده از کلاه ایمنی را کسر شان خود می دانند. این دقیقا بخاطر کمبود آموزش موتورسواری می باشد.
فاکتورهایی که برای تهیه کلاه ایمنی باید مورد نظر قرار داد شامل:
- متناسب با اندازه سر شما باشد.
- با بزرگ و یا کوچک بودن مانع از دید شما نشود و نقطه کوری ایجاد نکند.
برای اینکه کلاه ایمنی متناسب با سر خود را بیابید دو روش وجود دارد:
دور سر خود و کلاه را به متر اندازه گیری کرده و کلاه ایمنی استاندارد تهیه کنید.
نحوه اندازه گیری درست: متر را از پشت سر تا دوسانت بالای ابروها قرار داده و وقتی سر خود را اندازه گیری کردید با کلاه ایمنی مقایسه کرده و متناسب ترین کلاه را انتخاب کنید.
کلاه ایمنی را روی صورت تست کرده و اگر روی سر شما فیکس شد و لغزش نداشت انگاه شما کلاه ایمنی مناسب سر خود را پیدا کردید. این ها همگی نکاتی مهم در آموزش رانندگی با موتورسیکلت می باشد.
ژاکت، محافظ اندام های شما در هنگام موتورسواری
ژاکت نیز جان نثار شماست و از شما نه تنها در برابر آسیب های احتمالی که در برابر گرما، سرما محافظت می کند. جنس ژاکت های موتورسواری از چرم می باشد و از نظر اندازه نیز باید روی تن فیکس شود، نه تنگ باشد و نه گشاد. توجه کنید که برای خرید ژاکت چرمی از چرم ست با کمربند استفاده نکنید!! بلکه ژاکت متناسب با موتورسواری را تهیه کنید. اصلا در این مورد به سرزنش های اطرافیان توجه نکنید. حال که شما دوره آموزش موتورسواری را می گذرانید، آگاه شده اید که جانتان بسیار مهم تر از این حرفاست.
چکمه، دستکش و سایر لوازم جانبی مورد نیاز
جان نثاران دیگر مثل دستکش و چکمه که دستکش ها از دست و چکمه ها از پا مراقبت می کنند.
دستکش ها سبب گرم نگه داشتن دستان شما در فصل زمستان مانع از قندیل بستن انگشتان! و در تابستان مانع عرق کردن می شود، دستکش باید بیشترین انعطاف پذیری را داشته باشد و دارای مچ بند باشند تا در هنگام موتورسواری دستکش را در دست حفظ کند.
چکمه ها با عدم سر خوردن پاها می توانند بسیار کمک کننده باشد. اگر قسمت جلو چکمه را فشار دهید متوجه خواهید شد که انعطاف پذیری آن چقدر شگفت انگیز است و این یعنی یک بادیگارد البته در پاهای شما!
آموزش رانندگی با موتورسیکلت
برای آموزش موتورسواری باید دوره آموزش رانندگی موتورسیکلت را گذرانده و با قطعات مختلف یک موتورسیکلت باید آشنا باشید. آشنایی با این قطعات نیز بخشی از اصول آموزش موتورسواری است.
قطعات موتورسیکلت:
کلاچ دستی: در هندلبار سمت چپ قرار دارد و وظیفه آن خلاص کردن نیروی چرخ عقب هنگام تغییر دنده.
تغییردهنده دنده: معمولا در کنار پای چپ قرار دارد و وظیفه آن کم و زیاد کردن دنده در هنگام کشیدن اهرم کلاچ
گاز: در سمت راست قرار گرفته است
ترمز دستی: در هندلبار سمت راست واقع شده است و اهرمی است که چرخ های جلو موتور را متوقف می کند
اهرم سمت راست نزدیک پا: ترمز عقب را به کار می اندازد.
به طور خلاصه سمت راست موتور، گاز و ترمز و در سمت چپ موتور، دنده ها واقع شده است.
اصل اول آموزش موتورسواری:نحوه صحیح سوار شدن بر موتور
اولین قدم برای آموزش موتورسواری این است که ابتدا بتوانید درست روی آن بنشینید و آن را کنترل کنید.
برای اینکه بتوانید سوار موتور شوید باید ابتدا در سمت چپ موتور قرار بگیرید. هندل چپ را با دست بگیرید و پای راست خود را روی ترک موتور قرار دهید. اکنون هر دو پا را محکم روی زمین قرار دهید.
آرنج ها باید هنگام گرفتن هندل اندکی خم شوند و همچنین برای عدم افتادن موتور باید پاها به راحتی روی زمین قرار گیرد. و همچنین باید بتوانید بدون اینکه پاها را از روی جاپایی بردارید پدال تعویض دنده را به کار بیندازید.
اصل دوم آموزش موتورسواری:کاربرد کلاچ
کلاچ که به زبان محاوره ای به آن کلاج نیز گفته می شود، وسیله ای برای قطع کردن یا وصل کردن ارتباط موتور با جعبه دنده در هنگام حرکت موتورسیکلت می باشد.
گرفتن کلاچ باعث میشود که ارتباط موتور با جعبه دنده قطع شود، بدون آنکه موتور خاموش شود و شما می توانید در این لحظه دنده را عوض کنید. برای روشن کردن و شروع حرکت در آموزش موتورسواری ابتدا کلاچ را گرفته و استارت بزنید.
بعد از اینکه موتور روشن شد، به کمک پای چپ دنده را روی یک قرار دهید. آخرین دنده یک است. دقت نمایید که آموزش موتورسواری را اصولی یاد بگیرید.
از مرحله آموزش رانندگی با موتورسیکلت که در بند قبل به آن اشاره شد، همیشه به یاد داشته باشید که برای تعویض دنده در هنگام حرکت حتما باید ابتدا کلاچ را بگیرید.
نکته دوم از آموزش موتورسواری در این مرحله این است که دقت نمایید هنگام گرفتن کلاچ، از فشار گاز نیز کم کنید تا موتور تلو تلو نخورد. این مرحله از آموزش موتورسواری را درست بخاطر بسپارید.
شما برای تعویض دنده ابتدا کلاچ گرفتید و سپس فشار گاز را کم کردید و در آخر دنده را عوض کردید، حال برای حرکت ابتدا کمی فشار گاز را بیشتر کنید و سپس کلاج را رها کرده و حرکت کنید.
نکته این مرحله از آموزش موتورسواری هم در این است که افزایش فشار گاز باعث انتقال فرمان تعویض دنده و رها کردن کلاچ نیز باعث درگیر شدن چرخ عقب و در نتیجه حرکت موتور می شود.
اصل سوم آموزش موتورسواری:نحوه استارت زدن
در همه موتورها وسیله ای برای استارت وجود دارد که با مدرن شدن موتورها محل و نحوه کار با آن عوض شده اما وظیفه آن تغییری نکرده است. در موتورهای قدیمی استارت مانند یک پدال زیر پای راست قرار می گرفت و موتور سوار بعد از آموزش های موتورسواری و برای اقدام به روشن کردن موتور مجبور بود با پا استارت بزند که به مرور با پیشرفت تکنولوژی، این عمل از جای پا به روی گردن موتور انتقال یافته است و دکمه ای به نام استارت نیز در دسته فرمان جاگذاری شده است.
البته ذکر این نکته ضروری است که با پیشرفت تکنولوژی موتورها، نحوه آموزش موتورسواری و اصول آموزش رانندگی با موتورسیکلت نیز به مرور زمان به روز شده است.
بعد از استارت زدن برای شروع به حرکت مانند نحوه آموزش موتورسواری در قسمت کلاچ عمل کرده و شروع به حرکت می نماییم. فقط اولین دنده همیشه یک باید باشد و به مرور شماره دنده افزایش یابد.
اصل چهارم آموزش موتورسواری:نحوه شروع کار با موتورسیکلت
طبق اصول اولیه کار با وسایل نقلیه ای که با سوخت فسیلی کار می کنند و همچنین اصول اصلی آموزش موتورسواری و آموزش رانندگی با موتورسیکلت، بعد از استارت زدن اجزای موتور برای گرم شدن و به عبارتی سر ذوق آمدن، ۴ تا ۵ دقیقه باید به حالت روشن باقی بماند.
نکته دیگری از اصول آموزش موتورسواری که ایجاب می کند حتما ذکر شود، این است که حتما در آغاز کار چند بار کلاچ را گرفته و رها کنید تا دستتان کامل با آن مچ شود.
بعبارتی این مرحله از آموزش موتورسواری را می توان قلق گیری کلاچ نامید. حتما در حین انجام این مرحله از آموزش رانندگی با موتورسیکلت، پاها روی زمین بماند و کم کم تا پاشنه بلند شده و دوباره تکرار شود تا این حرکت بطور کامل در ذهن شما نهادینه شود.
اصل پنجم آموزش موتورسواری:تمرین حرکت موتورسیکلت
بعد از تمرین و قلق گیری کلاچ و گاز حالا نوبت به حرکت و تمرین آن است. آموزش موتورسواری در عین اینکه پیچیده به نظر می رسد، بسیار ساده است، فقط به تمرین و البته دقت کامل به اصول آموزش موتورسواری دارد.
قبل از رفتن سراغ آموزش حرکت از اصول آموزش موتورسواری چند نکته را که باید به آنها دقت شود را با هم مرور می کنیم. اول آنکه همیشه بعد از نشستن روی موتور، البته طبق اصل نشستن از اصول آموزش موتورسواری، همیشه جک موتور را چک کنید.
مبادا جک در جای خود قرار نگرفته باشد. نکته دوم در مورد نحوه کار با کلاج و گاز است. توجه به این نکته در استفاده از این دو وسیله در هنگام آموزش رانندگی با موتورسیکلت ضروری است. با این دو وسیله باید به نرمی و آهستگی رفتار کرد. هم گاز و هم کلاج در هنگام استفاده باید به آرامی کم و زیاد شوند. این دو نکته از اصول آموزش موتورسواری را به دقت به خاطر بسپارید.
حال شما آماده حرکت هستید. با رعایت همه نکات آموزش موتورسواری و با شروع از دنده یک در یک خط مستقیم حرکت کنید. البته توجه داشته باشید تا زمانی که موتور شروع به حرکت نکرده باشد، پای خود را از روی زمین برندارید.
در واقع آخرین تلاش شما برای حفظ تعادل خود پای شماست که بعد از شروع حرکت، البته بطور آهسته، از روی زمین برداشته و بر روی جا پایی قرار می گیرد. به همین ترتیب بعد از ایستادن نیز اولین حرکت شما برای حفظ تعادلتان گذاشتن پایتان روی زمین باید باشد.
چند با با رعایت اصول آموزش موتورسواری اقدام به حرکت در مسیر مستقیم نموده و از حرکت بایستید. ترمزها را امتحان کنید. تغییر دنده با رعایت اصل نحوه کلاج گیری از اصول آموزش موتورسواری را تمرین کنید. قبل از ترمز کردن هم لازم است از کلاج استفاده کنید.
با تمرین و حرکت و توقف کم کم تمام اصول آموزش موتورسواری را تمرین کرده و به مرور با سر و صدای موتور خود را آشنا شوید. این یک اصل در آموزش موتورسواری است که موتور با میزانسن صدایی که از خود خارج می کند با راننده صحبت می کند. چه موقع زمان تعویض دنده است، چه به بالا و چه به پایین، چه زمانی باید ترمزها را کامل بکشید و چه زمانی باید گاز دهید.
همه اینها را با صدای موتور باید متوجه شوید. صبور باشید و نترسید. کار بسیار ساده ای است. شما فقط کافیست اصول آموزش موتورسواری را به دقت فراگرفته و آنها را تمرین کنید. بقیه موارد به مرور به خودی خود در ذهن شما تداعی خواهد شد. صدای ایجاد شده توسط موتور در هنگام تغییر دنده چه از بالا به پایین و چه برعکس تغییر می کند. این تغییر صدا ناشی از عوض شدن دور موتور در هنگام حرکت است.
دقت کنید که تغییر دنده در موتور بصورت توالی صورت می گیرد. یعنی شما بلافاصله از دنده ۴ نمی توانید به دنده یک تغییر دنده دهید. بلکه به ترتیب از ۴ به ۳ و سپس به ۲ و در نهایت به ۱٫ در هنگام تغییر دنده طبق آموزش کلاچ گیری از اصول آموزش موتورسواری باید کلاچ بگیرید.
نحوه کلاچ گرفتن و زمان قلق دقیق آن نیز به مرور دستتان خواهد آمد. با کلاچ گیری مقاومت اندکی در موتور پیش می آید که به آن منطقه اصطکاک نیز گفته می شود.
منطقه اصطکاک امکان انتقال نیرو از موتور به چرخ جلو را فراهم می کند. حال با فراگرفتن این نکته باید نحوه تغییر دنده را حین آموزش موتورسواری تمرین کنید. این قسمت از آموزش موتورسواری به تمرین زیادی نیاز دارد تا دست و پا و ذهن در آن کاملا با هم هماهنگ شده و بموقع عمل کنند.
به یاد داشته باشید که افزایش دور موتور با افزایش گاز موتور و کاهش دور موتور آن با ترمز گرفتن انجام می شود. پس هنگام افزایش دنده که طبق آموزش موتورسواری بصورت توالی صورت می گیرد، بعد از هر کلاچ و تغییر دنده، نیاز به گاز دادن دارید و برای کاهش دور موتور و در واقع کاهش دنده، بعد از هر بار کلاچ گرفتن و کاهش دنده باید به ترمز نیاز دارید.
دقت کنید که برای ایستادن و توقف کردن حتما دنده را تا دنده ۲ باید پایین بیاورید. همیشه هم بعد از توقف کامل با توجه به اینکه شروع حرکت با دنده یک همراه است، دنده را به یک کاهش دهید.
اصل ششم آموزش موتورسواری:آموزش دور زدن
شما برای موفقیت در یادگیری موتورسواری باید روی آموزش موتورسواری تمرکز کرده و با دقت موارد آموزش رانندگی با موتورسیکلت را تمرین کنید تا کامل به آنها مسلط شوید.
برای دور زدن در هنگام آموزش موتورسواری باید بسیار دقت کنید تا حادثه ای برای شما رخ ندهد. در هنگام دور زدن هم گاز و هم ترمز باید کاملا رها شوند و هیچکدام نباید استفاده شوند.
با توجه به عدم استفاده از گاز در هنگام دور زدن، باید قبل از دور زدن سرعت به حداقل مقداری رسیده باشد که به مرور این سرعت را خود به خود احساس خواهید کرد.
بدترین اشتباه در هنگام دور زدن نگاه کردن به پایین، به پدال ها، به فرمان جلوی موتور یا به موانع دور و بر پیچ می باشد. وقتی نگاه شما از مسیر حرکتتان منحرف می شود، دیگر حواستان به مسیر چرخ جلو یا همان فرمان موتور نخواهد بود و با تغییر جهت نگاه شما، بصورت ناخودآگاه فرمان هم به سمت نگاه شما می چرخد.
جزئیات دقیق آموزش موتورسواری اینجا خود را نشان می دهد. شما دیگر یک مبتدی نیستید، بلکه در انتهای دوره آموزش موتورسواری قرار دارید، پس حواس خود را جمع کنید و به مسیر حرکت موتور نگاه کنید. چشمانتان همراه با پیچ جاده بپیچد و زمانی که پیچ به پایان می رسد، مانند حرکت مستقیم به مسیر جلو چشم بدوزید.
بدن خود و موتور را هنگام پیچیدن به سمتی که می پیچید، متمایل نمایید تا تعادل موتور به هم نخورد و بعد از پایان پیچ و مستقیم شدن تقریبی مسیر، کمی گاز دهید تا موتور دوباره کمی سرعت گرفته و تعادل خود را از دست ندهد.
اصل هفتم آموزش موتورسواری:توقف
ترمز هم مانند گاز و کلاچ باید به آرامی گرفته شود. در قسمت های قبل اشاراتی به این قسمت از آموزش موتورسواری نمودیم. دقت کنید که این بخش از آموزش رانندگی با موتورسیکلت بسیار مهم بوده و نیاز به دقت بیشتر از قبل دارد.
ترمز گرفتن یک امر مرحله ای می باشد که باید با یک ریتم خاص و زمانبندی دقیق انجام گیرد. همانطور که در بخش های قبلی آموزش موتورسواری بیان کردیم، تغییر دنده در بصورت متوالی است.
پس برای ترمز کردن حتما نیاز به تغییر دنده و کاهش آن دارید. مطابق قبل کم کم دنده را کاهش دهید. به هیچ وجه بصورت ناگهانی ترمز نکنید و ناگهانی پدال ترمز را تا انتها فشار ندهید. بلکه کم کم سرعت را کم کرده و دنده را کاهش دهید.
ترتیب ترمز گرفتن هنگام موتورسواری بدین صورت است که اول ترمز جلو و سپس بعد از کاهش سرعت ترمز عقب را فشار دهید. وقتی به دنده ۲ رسیدید، شما اجازه توقف کامل را دارید و می توانید روی پدال های ترمز البته بصورت آهسته و نه ناگهانی فشار وارد کنید. بعد از ترمز نیز برای حفظ تعادل ابتدا پای چپ و بعد از توقف کامل پای راستتان را نیز روی زمین قرار دهید.
دقت داشته باشید که عدم رعایت دقیق این قسمت از آموزش موتورسواری علاوه بر احتمال آسیب دیدگی برای شخص موتور سوار امکان آسیب رساندن به اجزا موتور از قبیل جعبه دنده را نیز دارد.
آموزش ترمز گرفتن با موتور
زمانی که در یک موقعیت اضطراری قرار می گیرید و لازم است اقدام به ترمز گیری موتور سیکلت نمایید، باید این مسئله را به خاطر داشته باشید که دانستن روش درست ترمزگیری می تواند شما را از هر نوع خطری ایمن نماید.
مطالب مرتبط :