نيم كلاج در گير ( جايگزين موقت )
فرض بگيريد در يك سر بالايی اتومبيل خود را پارك كرديم و بعد از انجام كار وقتی برای حركت دادن اتومبيل آمديم ديديم كه پشت سر اتومبيل ما وسيله نقليه ديگری با فاصله ای بسيار كم پارك كرده است.
خوب ما بيم آن داريم كه اتومبيل ما هنگام حركت كردن به عقب رفته و با اتومبيل پشت سر برخورد كند دسته دنده را در روی 1 قرار ميدهيم و حالا می خواهيم پا را از روی ترمز برداريم و گاز بدهيم تا اتومبيل ما رو به جلو حركت كند .
تا زمانی كه پا روی ترمز قرار دارد مشكلی نيست. ولی مشكل زمانی بوجود می آيد كه مي‌خواهيم پا را از روی ترمز برداشته و گاز بدهيم بنابراين در اين جا ما نيازی به ترمزی موقت داريم كه بتواند برای چند لحظه كوتاه اتومبيل را نگه دارد تا بتواند پای راست را روی گاز قرار بدهيم و حركت كنيم .
راستی ترمز دستی چه طور است ؟ ممكن است خراب باشد! و همچنين استفاده از آن باعث كندی در رانندگی مي‌شود و هميشه نمي‌توان از آن استفاده كرد.
پس بنابراين ما نياز به روشی داريم كه هميشه بتوان روی آن حساب كرد به همين جهت از روش نيم كلاج درگير استفاده می كنيم تا جايگزين موقتی و مطمئن برای ترمز باشد.
نحوه اجرای نيم كلاج يا كلاج درگير (جلوگيری از پس روی اتومبيل)
پای راست بايد روی ترمز باشد و فعلا از روی آن جدا نشود. كلاج را تا آخر می گيريم اتومبيل درون دنده 1 پاشنه پای چپ بايد چسبيده به كف اتومبيل بوده و با پنجه يا سينه پا كلاج را آرام آرام بالا می آوريم تا جايی كه احساس كنيم صدای موتور اتومبيل عوض شده و لرزشی در اتومبيل ما بوجود آمده ( اين نقطه ا ز كلاج را نقطه لرزش می گوييم ) كلاج را در نقطه ثابت نگه می داريم و اجازه نمی دهيم كه بالاتر بيايد در اينجا كلاج ما درگير شده و ترمز موقت برای چند لحظه درست شده است پس با خيالی راحت و سرعت عملی خوب پا را از روی ترمز برداشته و گاز می دهيم وقتی گاز شروع كرد بايستی مرحله دوم كلاج شروع شود يعنی اينكه كلاج به اندازه 3 يا 2 ميليمتر بالاتر بيايد تا به نقطه حركت اتومبيل برسد در نقطه حركت چند ثانيه كلاج را نگه می داريم تا حركت ما كامل شود بعد از اينكه كامل شد كلاج را رها می كنيم.
برای پيدا كردن نقطه در گير شدن ( نقطه لرزش كلاج ) می توانيم از دور موتور نيز استفاده كنيم به اين ترتيب ك كلاج را بايد به اندازه ای بالا بياوريم كه دور موتور ما كم كم از روی 1 به سمت پايين بيايد وقتی دور موتور حداقل 1 خط از يك پايين تر بيايد و حداكثر بين صفر و يك قرار بگيرد بين (0) و (1) به نقطه لرزش كلاج رسيده ايم و نبايد اجازه دهيم دور موتور پايين تر بيايد و گرنه اتومبيل خاموش مي‌شود.
استفاده از نيم كلاج برای حركت دادن اتومبيل در سر بالايی به صورت دنده عقب نيز به همين ترتيب ميباشد.
يعنی هر وقت مجبور شويم كه ابتدای حركت خود را در سر بالايی برويم و ترس از برگشتن و پس زدن اتومبيل داشتيم از نيم كلاج يا كلاج درگير استفاده می كنيم فرقی نمی كند چه بخواهيم به صورت رو به جلو سربالايی را شروع كنيم يا بخواهيم رو عقب سر بالايی را آغاز كنيم .توصيه می شود كه از نيم كلاج يا كلاج درگير استفاده كنيم شرايط نيم كلاج در دنده عقب نيز مانند نيم كلاج رو به جلو می باشد .
دنده عقب
برای اينكه بتوانيم دنده عقب حركت كنيم دست چپ قبلا بايد تقويت شده و كاملا به فرمان مسلط باشد برای اين منظور بايست به مدت حداقل 15 دقيقه دست راست روی دسته دنده قرارگرفته و دست چپ به تنهايی فرمان را گرفته و كنترل فرمان را به عهده می گيرد و تقويت شود حركت در دنده عقب بايستی با مراقبت و كنترل و احتياط كامل باشد چرا كه در كل هر اتومبيلی كه در دنده عقب حركت می كند و تصادف كند مقصر حساب می شود و حركت در دنده عقب جز برای پارك دوبل برخلاف مقررات محسوب می شود . زمانی كه در حال انجام پارك دوبل هستيم يعنی به صورت دنده عقب می خواهيم بين دو اتومبيل پارك كنيم اگر محل پارك ما ممنوعه نباشد و اتومبيلی با سر بخواهد وارد پارك شود و با ما تصادف كند اتومبيلی كه با سر وارد پارك شده مقصر می باشد.
روش حركت به عقب ( دنده عقب )
ابتدا راهنمای سمت راست را می زنيم و سپس اتومبيل را درون دنده عقب قرار می دهيم و با دست چپ فرمان را به حاليت ساعت 12 و دست راست را پشت صندلی شاگرد قرار می دهيم و سر و بدن خود را كاملا به طرف عقب بر می گردانيم طوری كه تمام شيشه عقب و در نتيجه پشت سر خود را كاملا می بينيم .
برای اينكه جای دنده عقب در گيربكس را بدانيم ابتدا كلاج را كاملا تا انتها می گيريم و دسته دنده را در حالت خلاص به طرف راست پايين انتهای فنر هدايت می كنيم .
معمولا برای رفتن به دنده عقب ابتدا دسته دنده را درون يكی از دنده ها برده ( معمولا از دنده 2 استفاده می شود ) و سپس درون دنده عقب قرار می دهيم .
سرعت در دنده عقب بايد به اندازه ای باشد كه يك نفر به صورت پياده بتواند همراه با اتومبيل ما حركت كند . حال برای اينكه در خيابان رو به عقب حركت كنيم بايد جهت شناسی خوی نسبت به حركت دادن فرمان در دنده عقب داشته باشيم . به هر سمتی كه می خواهيم برويم فرمان را كمی به همان سمت می چرخانيم مثلا اگر بخواهيم كه عقب اتومبيل به سمت جوب برود فرمان را به سمت جوب يا اگر بخواهيم عقب اتومبيل سمت خيابان برود فرمان را سمت خيابان حركت ميدهيم.
حركت فرمان در دنده عقب نيز بايد خيلی كم باشد با كمترين حركت فرمان جهت اتومبيل تغيير می كند و ممكن است به وسايل نقليه ی كه از پشت سر ما می آيند برخورد كنيم . به همين علت هميشه بايد تغيير جهت فرمان حدود 5 دقيقه به چپ و يا راست باشد مگر مواقعی كه احتياج داشته باشيم و مجبور باشيم كه جهت اتومبيل را خيلی بيشتر تغيير بدهيم . در دنده عقب تا زمانی كه كاملا توقف نكرده ايم نبايد سر و بدن خود را به طرف جلو بر گردانيم زيرا ممكن است مانع يا وسيله نقليه و .... پشت سر ما باشد و ما با آن بر خورد كنيم و يا هنگام چرخش سر كمی فرمان چرخيده شود و جهت اتومبيل تغيير كند.
بعد از انجام اين تمرينات حال می خواهيم با يك فاصله مشخص ( 30-45 سانتی متر ) نسبت به كناره جدول به طرف عقب حركت كنيم مبنا ی ما برای تعيين فاصله معين با كناره جدول چراغ وسط شيشه بزرگ عقب می باشد يعنی رو به عقب نگاه می كنيم چراغ وسط شيشه بزرگ عقب با كناره جدول فاصله ای داشته باشد چرخهای سمت راست اتومبيل نيز به همان اندازه با لبه جدول فاصله دارند برای اين كار بايد حتما طوری رو به عقب بر گرديم كه بتوانيم كل شيشه بزرگ عقب را ببينيم و در اين حالت هر فاصله ای كه از ديد راننده بين چراغ وسط شيشه بزرگ عقب و كناره جدول ديده شود اندازه ای درست و واقعی می باشد .
فراموش نكنيم سرعت در دنده عقب بايد به گونه ای باشد كه يك نفر بتواند با ما پياده حركت كند .
مكانهايی كه حركت به صورت دنده عقب خطرناك است:
حريم تقاطع ها ( 15متر قبل و بعد از آنها )
در پيچها و تونلها و ميدانها
در لاين های حركت و سبقت
خط كشی عبور عابرين پياده
بر روی پلها و ديگر مواردی كه در آيين نامه مشخص شده است .
مكانهايی كه ماده 137 آئين نامه راهنمايی و رانندگی مجاز را مشخص كرده است .