جعبه فرمان , مهمترین قطعه جهت فرماندهی به چرخ‌ها و هدایت خودرو است .
شاید بپرسید پس فرمان خودرو به چه دردی می‌خورد ؟ مگر فرمان همه کاره نیست پس این قطعه چه کاره است ؟
پاسخ تک تک سوالات را در پایین‌تر از همین بخش به صورت ساده بیان می‌‌کنیم تا بتوانید بهترین نتیجه را در انتهای مقاله به دست بیاورید .
اما قبل از آن می رویم سراغ نکته‌ای بسیار مهم که باید بدانید تمام خودروها برای فرمانپذیری به این قطعه یعنی جعبه فرمان نیاز داشته و در صورت از بین رفتن کارایی آن شما با مشکل بسیار شدیدی مواجه خواهید شد .
با گواهیران همراه باشید …
پیشنهاد ویژه : هزینه گواهینامه ماشین به تازگی بسیار گران شده است اما دقیقا چقدر شده است ؟
کاربرد جعبه فرمان چیست ؟
کاربرد این قطعه به این صورت است که وقتی شما فرمان را به راست یا چپ می‌چرخانید , نیروی چرخشی را از شما دریافت و به دنده‌ها یا روغن و پیستون می‌دهد . اما چگونه این اتفاق می‌افتد ؟
جعبه فرمان‌ها که در بخش زیر می‌خوانید به 3 دسته تقسیم می‌شوند که به طور کافی درباره آن توضیح داده‌ایم .
در این بخش می‌خواهیم در مورد کارایی کلی این قطعه سخن بگوییم اما ساده .
کارکرد جعبه فرمان :
وقتی که شما فرمان را به سمت راست یا چپ با هر درجه چه 1 و چه 180 درجه بچرخانید , این درجه به وسیله میله‌ای که به فرمان و از طرفی به چرخ دنده‌های جعبه فرمان متصل است , منتقل می‌شود .
این چرخ دنده‌ها نیروی دریافتی را به 2 قطعه افقی رسانده و این قطعات نیز به چرخ نیرو وارد کرده که یا به سمت خود می‌کشد و یا چرخ را هل می‌دهد اما چگونه ؟ متوجه نشدید ؟
ببینید 2 میله در این قطعه وجود دارد , یکی سمت راست و یکی سمت چپ و همینطور میله متصل به فرمان هم در وسط به یک چرخ دنده متصل است .
وقتی که شما فرمان را به سمت چپ می چرخانید ؛ برای مثال 30 درجه , این میله به چرخ دنده نیرو وارد کرده و چرخ دنده میله را به همان اندازه اما به صورت افقی به سمت بیرون هل می‌دهد .
در همین حال , میله سمت راست به داخل رفته و چرخ راست را به سمت داخل می‌کشد . ( درست بر عکس چرخ چپ ) .
مدل‌ها و انواع جعبه فرمان‌ها کدام است ؟
جعبه فرمان چندین نوع است که ما در اینجا 2 نوع هیدرولیکی و مکانیکی را برای شما بازگو خواهیم کرد .
فرمان هیدرولیکی :
در نوع جعبه فرمان هیدرولیک , در این مدل به جای 2 میله افقی , در لوله خالی این قطعه روغن و در انتهای آن 2 پیستون قرار دارد که کار هل دادن و کشیدن چرخ‌ها را انجام می‌دهد .
در این مدل , فرمانپذیری بسیار راحت بوده و نیروی بسیار کمی که شما وارد می‌کنید به راحتی به کار گرفته شده و نیروی کمتری درگیر می‌شود .
فرمان مکانیکی :
همانطور که همه می‌دانید فرمان خودروهای قدیمی خیلی خشک و سفت بود . ( فرمان مکانیکی بود ) .
بر فرض اگر پشت فرمان نیسان آبی‌های 20 سال پیش که فرمان مکانیکی دارد بنشینید و بعد از 2 روز رانندگی , پشت یک 206 تیپ 5 که فرمان هیدرولیکی دارد بنشینید , می‌توانید تفاوت را متوجه شوید .
در مدل نیسان شما برای 30 درجه چرخش باید 12 کیلوگرم نیرو وارد کنید . اما در خودروهای فرمان هیدرولیک شما برای 30 درجه چرخش می‌توانید از 1 کیلوگرم نیرو استفاده کنید .
پس جعبه فرمان هیدرولیکی باعث شده تا شما به راحتی و با کمترین مشکل رانندگی کنید .
جنس جعبه فرمان از چیست ؟
باید بدانید که این قطعه در حین کار بسیار داغ می‌شود و بهتر است بدانید نوع هیدرولیکی آن 5 برابر بیشتر داغ می‌شود . زیرا روغن درون این قطعه پیوسته در حال متراکم و آزاد شدن است .
پس باید این قطعه از جنسی ساخته شود که هم دارای تحمل دما و هم فشار‌های بسیار زیاد روغن متراکم شده را داشته باشد .
همانطور که می‌دانید اکثرا از چدن یا آلیاژ فولای ساخته می‌شوند . اما برای خودروهای سواری سبک از چدن و برای کامیون‌ها و تریلی‌ها از فولاد استفاده می‌شود .
جالب است بدانید برای تانک‌ها از تنگستن استفاده شده که مقاومترین فلز شناخته شده است .
آیا جعبه فرمان خراب هم می‌شود ؟
اگر بخواهیم این قطعه را نامیرا معرفی کنیم اشتباه نکردیم .
عمر این قطعه درست مانند قطعه منیفولد دود است که بالای 10 سال عمر می‌کند .
اما منظور ما عمر درون قطعه‌ای نبود .
اگر عمر درون قطعه‌ای را بخواهیم بسنجیم باید بدانید که روغن به قدری قدرت دارد که به مرور می‌تواند هر قطعه‌ای را نابود کند . پس وقتی که شما دارای خودروی فرمان هیدرولیک هستید و بعد از 8 الی 10 سال می‌بینید خودروی شما فرمانپذیری درستی ندارد , ولی حتی خرابی هم از خارج این قطعه نمی‌بینید , به این معناست که این قطعه از درون خورده شده و محاسبات فنی آن کاملا بهم ریخته و در حال نابودی است .
فرمان شما مکانیکی بوده و احساس کردید که بسیار سخت‌تر از قبل شده است . شک نکنید دنده‌های تاج خروسی شکل این قطعه شکسته یا خورده شده است .
نوع جعبه فرمان بر فرمانپذیری خودرو تاثیری دارد ؟
100% تاثیر دارد . چون ساختار این دو فرمان با هم متفاوت است . یکی خشک و سفت , دیگری نرم و روان .
مقایسه دو جعبه فرمان :
شما اگر یک خودرو با جعبه فرمان هیدرولیکی و یک خودرو با جعبه فرمان مکانیکی را کنار هم قرار دهید که در پیست مسابقه دهند .
به خودرویی که دارای جعبه مکانیکی است حتی موتور بسیار قوی‌تری هم بدهید می‌توانید ببینید که هیدرولیک برنده است .
اما چرا ؟ برای این که وقتی این دو خودرو به پیچ‌های پیست می‌رسند , خودروی مکانیکی باید ترمزهای بسیار زیادی بزند تا بتواند با فرمانپذیری سخت , خودرو را هدایت کند . اما خودروی هیدرولیک می‌تواند در کسری از ثانیه حتی بدون ترمز این پیچ را رد کند ؟
پس جعبه فرمان مکانیکی با هیدرولیک تفاوت بسیاری دارد و همچنین فرمانپذیری را به طرز چشمگیری تغییر می‌دهد .
نوع جعبه فرمان بر فرمانپذیری خودرو تاثیری دارد ؟
فرمان متغیر چیست ؟
به فرمان ریلی گفته می‌شود که در آن واحد می‌تواند در قست راست یا در قسمت چپ قرار بگیرد که از این نوع فرمان در خودروهای آلمانی زمان جنگ استفاده می‌شد .
این خودرو داری جعبه فرمان آونگی و متغیر بوده که در این حالت می‌تواند میله را برای مدتی کوتاه از دنده‌ها جدا کرده و به سمت دیگری منتقل کند .
خدارو شکر دیگر از این خودروها ساخته نشد .
بهترین نوع برای خودروهای مسابقه‌ای کدام است ؟
همانطور که گفته شد , بهترین نوع , هیدرولیک می باشد .
زیرا با کمترین نیرو می‌تواند بهترین نتیجه را در حالت‌های مختلف به ما بدهد .
چه در پیچ‌های تند و چه در پیچ‌های تند زاویه‌دار .
بهترین نوع برای خودروهای سنگین کدام است ؟
مسلما باز هم هیدرولیک , زیرا وزن بسیار زیاد تقسیم شده روی چرخ‌ها باعث می‌شود که فرمان بسیار سخت بچرخد . برای همین بود که قدیم‌ها از فرمان‌هایی استفاده می‌شد که قطر بسیار زیادی داشته و حداقل 4 برابر یک فرمان عادی بود .
اما امروزه دیگر این نوع قطعات منسوخ شده و دیگر قابل استفاده نیست .
پیروز و موفق باشید …
گواهیران – وبسایت مرجع رانندگی در ایران .