آشنایی گام به گام با مراحل گرفتن گواهینامه
رانندگی کردن با اتومبیل، از آن کارهایی است که هر کسی دوست دارد تجربه‌اش را داشته باشد. خیلی از نوجوانان و جوانان برای رسیدن به ۱۸سالگی روزشماری می‌کنند تا بتوانند پشت فرمان اتومبیل بنشینند.
خب، پس مهم‌ترین شرط برای رانندگی براساس قوانین راهنمایی و رانندگی در کشور ما همین داشتن 18سال تمام است. شما بعد از آن می‌توانید برای گرفتن گواهینامه رانندگی اقدام کنید. اما گرفتن این گواهینامه، مراحلی دارد و شما باید چند هفته‌ای آموزش رسمی ببینید.
هزینه‌هایی هم باید پرداخت و مدارکی هم باید جمع‌آوری کنید. اگر قصد دارید دست به فرمان شوید و رانندگی کنید در اینجا با ما همراه شوید تا گام به گام مراحل گرفتن گواهینامه رانندگی را برایتان بیان کنیم.
گام اول
شما چه گواهینامه‌ای باید بگیرید؟
فرض ما در این گزارش این است که شما می‌خواهید گواهینامه رانندگی با خودروهای سواری سبک بگیرید. این گواهینامه در سال‌های نه چندان دور به‌نام گواهینامه پایه 2شناخته می‌شد و هنوز هم شاید بین مردم به همین نام مشهور باشد. اما چند سال پیش این نامگذاری تغییر کرد و این گواهینامه به نام ب1نامیده شد. تعدد گواهینامه‌ها در این مدل نامگذاری باعث شد که شیوه جدیدتری در دستور کار پلیس راهور قرار گیرد. براساس نظام جدید صدور گواهینامه، تعداد گواهینامه‌های صادره از ۶ نوع به 3نوع پایه۱، پایه۲ و پایه۳ تبدیل شد و اعتبار گواهینامه‌ها تا سن ۶۵ سالگی ۱۰ سال، از ۶۵ تا ۷۵ 5سال و از ۷۰ سالگی 2سال است. گواهینامه «ب۱» معادل پایه ۳، گواهینامه «ب۲» معادل پایه ۲ و گواهینامه‌های «پ۱» و گروه «ت» معادل پایه یکم است که هنگام تعویض گواهینامه، معادل‌سازی می‌شود. پس با این حساب شما برای رانندگی با خودروهای سواری سبک باید به‌دنبال گواهینامه پایه 3باشید.
گام دوم
حضور در آموزشگاه و ارائه مدارک
آموزشگاه‌های رانندگی تنها جایی است که برای گرفتن گواهینامه رانندگی خودروهای سواری سبک (گواهینامه پایه 3) باید مراجعه کنید. خدمات این آموزشگاه‌ها چندان تفاوت فاحشی با هم ندارند. هزینه‌های آنها هم یکی است، پس بهترین پیشنهاد انتخاب نزدیک‌ترین آموزشگاه به محل زندگی یا کار شماست. یادتان باشد که شما 2، 3هفته‌ای باید به این آموزشگاه رفت‌وآمد داشته باشید، پس به سهل بودن رفت‌وآمدتان فکر کنید. اما قبل از رفتن، این مدارک را آماده کنید تا دچار دردسر نشوید.
گام سوم
هزینه‌هایی که باید بپردازید
آنهایی که خیلی سال قبل گواهینامه گرفته‌اند، حتما از بالا رفتن هزینه‌های دریافت گواهینامه تعجب خواهند کرد. پیشنهاد ما این است که اگر واقعا قصد رانندگی ندارید و قرار است که گواهینامه فقط به‌عنوان یک مدرک در کیف‌تان قرار گیرد، بی‌خیال این کار شوید. به هر حال هزینه‌های این کار 2بخش خواهد بود؛ یکی هزینه‌های مربوط به آموزشگاه و دیگری هزینه‌هایی که باید به‌حساب نهادها واریز کنید
گام چهارم
معاینه و شرکت در کلاسهای تئوری
برای رانندگی کردن باید از سلامت جسمانی برخوردار باشید. مخصوصا دید چشم‌های شما باید مشکلی نداشته باشد، برای همین هم در این مرحله شما را به یک پزشک معتمد نیروی انتظامی معرفی می‌کنند تا معاینه شوید. گروه خونی‌تان هم با انجام یک آزمایش باید مشخص و برگه آزمایشگاه به آموزشگاه تحویل داده شود. گام بعدی هم شرکت در کلاسهای آموزشی تئوری است که شامل 8جلسه 2ساعته خواهد بود؛ 6جلسه کلاس آشنایی با قوانین راهنمایی و رانندگی و 2جلسه آموزش فنی اتومبیل. حضور شما در این کلاس‌ها الزامی است. در صورت غیبت باید در کلاسهای جایگزین شرکت کنید. در پایان هم یک آزمون اولیه توسط آموزشگاه از شما گرفته خواهد شد. قبولی شما در این آزمون شرط حضور در دوره‌های آموزشی عملی یا همان رانندگی با اتومبیل‌های آموزشی است. آزمون آیین‌نامه معمولا هفته‌ای یک‌بار برگزار می‌شود. اگر قبول نشدید بعد از گذشت یک هفته دوباره می‌توانید در آزمون شرکت کنید.
گام پنجم
رانندگی آموزشی در معابر شهری
خب حالا به بخش هیجان‌انگیز ماجرا رسیده‌اید. خیلی‌ها در این مرحله برای نخستین بار پشت فرمان یک اتومبیل قرار می‌گیرند. شما در این مرحله باید در 10تا 12جلسه آموزش عملی رانندگی شرکت کنید. انتخاب ساعت‌های آموزش رانندگی کمی توافقی است، یعنی آموزشگاه وضعیت وقت‌های آزاد شما را درنظر می‌گیرد و البته شما هم باید در تعیین ساعت آموزش کمی انعطاف داشته باشید. یکی از موارد تخلف در این مرحله این است که شما در کلاس آموزشی حضور نیابید و مربی هم کارت یا کارنامه شما را به شکل صوری مهر کند. اگر این اتفاق توسط اداره راهنمایی و رانندگی محرز شود، هم کارت مربیگری را باطل و هم آموزشگاه را پلمب می‌کند. بنابراین شما و مربی رانندگی‌تان موظف هستید تمام ۱۲ جلسه رانندگی را حضور فیزیکی داشته باشید. نکته بعدی هم این است که در طول کلاسهای رانندگی، به هیچ عنوان با اتومبیل غیراز اتومبیل‌های مخصوص آموزشگاه، تمرین نکنید. اندازه کلاچ و به‌طور کلی، قلق هر خودرویی با دیگری متفاوت است. به همین علت این کار، کارایی آموزش شما را بسیار زیاد کاهش خواهد داد.
گام ششم
شرکت در آزمون‌های رانندگی
معمولا آموزشگاه‌های رانندگی، پس از پایان جلسه‌های آموزش عملی، یک آزمون داخلی توسط مربی از شما می‌گیرد تا اگر نیاز باشد برایتان باز هم کلاس آموزشی گذاشته شود. در گام بعدی برایتان وقتی تعیین می‌شود تا در آزمون نهایی که توسط یک افسر راهنمایی و رانندگی گرفته خواهد شد حضور یابید. قبل از آزمون عملی باید در آزمون نهایی تئوری حضور یابید. قبولی در این آزمون شرط حضور شما در آزمون عملی است. معمولا شما باید 15دقیقه رانندگی کنید و مهارت‌تان را در این زمینه به افسر راهنمایی و رانندگی نشان دهید. اگر قبول شدید که هیچ، اما درصورت مردودی باید دوباره حدود 10ساعت یا همان 5جلسه آموزش ببینید که حدودا برای هر جلسه، 30هزار تومان خرج روی دست‌تان می‌گذارد. ممکن است بین آزمون‌هایتان هم وقفه بیفتد بنابراین یادتان باشد که معاینات پزشکی شما 6ماه، قبولی آیین‌نامه‌تان 2سال و قبولی مهارت رانندگی‌تان فقط یک سال اعتبار دارند و بعد از این مدت باید این موارد را دوباره اخذ کنید.
نکته‌هایی که باید بدانید
گواهینامه‌ای که برای شما صادر می‌شود یک گواهینامه هوشمند است. در این گواهینامه‌ها، نوع وسیله رانندگی مشخص و علاوه بر مشخصات فردی، محدودیت‌های جسمی، گروه خونی و بیماری‌های خاص در چیپ الکترونیکی قرار می‌گیرد. این گواهینامه‌ها دارای چیپ‌های هوشمندی است که تمامی مشخصات فردی راننده مانند گروه خونی، بیماری‌های خاص، تخلفات و نمرات منفی در آن ثبت می‌شود. یعنی راننده تمام سوابق خود را در گواهینامه همواره همراه دارد و افسران راهنمایی و رانندگی تنها با کنترل گواهینامه یک راننده درخواهند یافت که او تا چه اندازه خلاف کرده یا مشخصاتش چیست.
دارندگان گواهینامه‌های پایه۳، در یک سال اول اجازه تردد در جاده‌های برون‌شهری و تردد در شب را ندارند.
در شرایط جدید برای افراد تا ۶۵ سال، گواهینامه‌ها با اعتبار ۱۰ ساله، بین ۶۵ تا ۷۰ سال با اعتبار ۵ ساله و بالای ۷۰ سال با اعتبار ۲ ساله صادر می‌شود.
برای دریافت گواهینامه پایه ۲ باید ۲ سال از صدور گواهینامه پایه ۳ شما گذشته باشد. این گواهینامه برای حداکثر بار ۶ تن و جابه‌جایی ۲۶سرنشین صادر می‌شود. همچنین گواهینامه‌های پایه یک برای حمل بار بیش از ۶ تن یا جابه‌جایی افراد بیش از ۲۶ سرنشین و خودروهای سنگین صادر می‌شود. متقاضیان دریافت گواهینامه پایه یک باید حداقل ۲۵ سال سن داشته و ۲ سال نیز از زمان صدور گواهینامه پایه ۲ آنها گذشته باشد.
مدارک مورد نیاز متقاضی
آقایان و بانوان
اصل و کپی کارت پایان خدمت یا گواهی اشتغال به خدمت عکس‌دار یا برگه اعزام به خدمت کامپیوتری بدون داشتن غیبت یا گواهی اشتغال به تحصیل