برای اینکه رانندگی مطمئنی داشته باشیم، همیشه باید فاصله‌ی مناسب رو با سایر استفاده‌کننده‌های راه رعایت کنیم و نباید به بهونه‌ی حرفه‌ای بودن! با سرعت چند ده کیلومتر فقط یه سانتی‌متر با اتومبیل جلویی فاصله داشته باشیم! آگاه باشید که مسافت توقف به چندین عامل بستگی داره و سیستم ترمز مناسب همه‌ی ماجرا نیست. فاکتورهایی مثل:
- ۱) از دست رفتن زمان (از زمان مواجه شدن با خطر تا تصمیم‌گیری و عکس العمل مناسب قطعاً ثانیه‌هایی رو از دست میدین)
- ۲) نوع سیستم ترمز
- ۳) شرایط جاده
- ۴) کیفیت لاستیک
- ۵) اندازه و وزن وسیله نقلیه
راهنما
طبق این روش به ازای هر ۱۵ کیومتر سرعت در ساعت، به فاصله‌ای به اندازه‌ی یک طول اتومبیل (در حدود ۶ متر) نیازه. و اگه شرایط هوا نامساعد باشه، این فاصله بیشتر میشه، چطور؟ طبق ضریب‌هایی که می‌گیم.
فعلا فرض کنید هوا خوبه و همه چی آرومه. می‌خوایم با چند تا مثال ببینیم داستان چیه...
مثال اول) یه اتومبیل رو در نظر بگیرید که در هوای مساعد (جاده خشک) با سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت در حرکته. طبق این روش اگه ۳۰ رو بر ۱۵ تقسیم کنیم، جواب میشه ۲. پس باید فاصله‌ش با اتومبیل جلویی به اندازه ۲ طول اتومبیل باشه.
مثال دوم) یه اتومبیل رو در نظر بگیرید که در هوای مساعد (جاده خشک) با سرعت ۶۰ کیلومتر در ساعت در حرکته. طبق این روش اگه ۶۰ رو بر ۱۵ تقسیم کنیم، جواب میشه ۴. پس باید فاصله‌ش با اتومبیل جلویی به اندازه ۴ طول اتومبیل باشه.
به طور کلی ضریب‌های جاده با توجه به وضعیت آب و هوا اینا هستن:
- ۱) ضریب جاده خشک (هوای عادی): ۱
- ۲) ضریب جاده مرطوب (بارانی و خیس)، ماسه و شن: ۲
- ۳) ضریب جاده برفی: ۳
- ۴) ضریب جاده یخبندان: ۶
کافیه سوال رو برای هوای عادی حل کنیم و در آخر عدد به دست اومده رو در ضریب مناسب ضرب کنیم. چطور؟
مثال سوم) یه اتومبیل رو در نظر بگیرید که در هوای برفی با سرعت ۶۰ کیلومتر در ساعت در حرکته. طبق این روش اگه ۶۰ رو بر ۱۵ تقسیم کنیم، جواب میشه ۴. ولی چون هوای برفیه و ضریب جاده ۳ هست، با ضرب ۴ در ضریب به ۱۲ می‌رسیم. پس باید فاصله‌ش با اتومبیل جلویی به اندازه ۱۲ طول اتومبیل باشه.
مثال چهارم) یه اتومبیل رو در نظر بگیرید که در جاده مرطوب با سرعت ۴۵ کیلومتر در ساعت در حرکته. طبق این روش اگه ۴۵ رو بر ۱۵ تقسیم کنیم، جواب میشه ۳. ولی چون جاده مرطوبه و ضریب جاده ۲ هست، با ضرب ۳ در ضریب به ۶ می‌رسیم. پس باید فاصله‌ش با اتومبیل جلویی به اندازه ۶ طول اتومبیل باشه.
راهنما
طبق روش ۲ ثانیه همیشه باید بین ما و اتومبیل جلویی فاصله‌ای به اندازه‌ی ۲ ثانیه وجود داشته باشه. کافیه یه نقطه‌ای رو به عنوان نشونه (مثل تابلو، پل، درخت یا...) در نظر بگیریم. زمانی که اتومبیل جلویی از اون نقطه رد شد، شروع به شمارش می‌کنیم... ۱۰۰۱... ۱۰۰۲. اگه قبل از تموم شدن شمارش به اون نقطه رسیدیم، یعنی فاصله‌ی مناسب ۲ ثانیه‌ای رو رعایت نکردیم!
البته اگه هوا مساعد نباشه، طبق همون ضریب‌هایی که (در قسمت قبل) معرفی کردیم، این فاصله‌ی ۲ ثانیه‌ای چند برابر میشه. برای مثال در هوای برفی چون ضریب ۳ هست، باید ۳ تا ۲ ثانیه، یعنی ۶ ثانیه با اتومبیل جلویی فاصله داشته باشیم.
ناگفته نمونه که این روش هم یه معیاره و با کسب مهارت می‌تونیم فاصله‌ی مناسب رو تشخیص بدیم و با رعایت فاصله‌ی مناسب، فرصت عکس العمل مناسب رو داشته باشیم.
راهنما
سبقت یعنی جلو افتادن و یا پیشی گرفتن از اتومبیل دیگه‌ای در همون مسیر. اگه یه وقتی قصد سبقت داشتیم، باید به این نکات توجه کنیم:
- ۱) فاصله ایمنی رو رعایت کنیم و حواس‌مون به جلو و پشت سرمون باشه
- ۲) به علائم راهنمایی (سبقت ممنوع، عابرین پیاده و...) توجه کنیم
- ۳) با بوق یا چراغ زدن راننده جلویی رو مطلع کنیم
- ۴) سبقت همیشه از سمت چپ انجام میشه، پس یادمون نره که راهنما بزنیم
- ۵) زمانی که چراغ‌های بزرگ اتومبیل جلویی رو که ازش سبقت گرفتیم، تو آیینه اتومبیل خودمون دیدیم وقتشه که به مسیر اصلی برگردیم. راهنما می‌زنیم و فرمان رو به راست می‌چرخونیم
راهنما
سبقت گرفتن تو این موارد ممنوعه:
- ۱) در سر پیچ‌‌های تند و سربالایی‌هایی که میدان دید راننده کمه
- ۲) در مواقعی که روشنایی یا میدان دید به هر علت کافی نباشه
- ۳) سبقت گرفتن از وسیله‌ای که خودش داره سبقت می‌گیره. مگر اینکه در جاده سه ردیف یا بیشتر خط‌کشی بریده وجود داشته باشه
- ۴) برای اتوبوس‌ها و کامیون‌ها در معابر شهری
- ۵) از ۵۰ متر مونده به پیچ‌ها تا ۵۰ متر بعد اون‌ها
- ۶) از ۱۰۰ متر مونده به مدخل تونل‌ها و پل‌ها تا انتهای اون‌ها
- ۷) در تقاطع‌ها، تقاطع با راه‌آهن
- ۸) در جاهایی که با نصب علائم مخصوص سبقت گرفتن ممنوع شده باشه
راهنما
دور زدن در فاصله ۱۵۰ متری پیچ‌ها، تقاطع‌ها، سربالایی‌ها، تونل‌ها، پل‌ها و در محل‌هایی که دید کافی وجود نداره، ممنوعه!
خیلی دقت کنید که ممنوع بودن سبقت در فاصله‌ی ۱۰۰ متری تونل‌ها و پل‌ها و ممنوع بودن دور زدن در فاصله‌ی ۱۵۰ متری تونل‌ها و پل‌ها رو با هم قاتی نکنید!
راهنما
حق تقدم عبور یعنی اولویت حق عبور وسیله‌ی نقلیه‌ای نسبت به سایر وسایل نقلیه یا عابرین پیاده و بر عکس. بنابراین اگه حق تقدم رعایت نشه، احتمال برخورد خیلی زیاد میشه.
حالا با بررسی چند قانون مهم حق تقدم رو برای حالت‌های مختلف مشخص می‌کنیم.
توجه!
یادتون باشه تو حل مسئله‌های این قسمت، حق تقدم رو دو به دو بین اون‌هایی در نظر بگیرید که وقتی با هم حرکت کنن، احتمال برخوردشون وجود داره، نه اونایی که کاری به کار هم ندارن! حالا یه چند تا سوال حل کنید بهتر متوجه داستان میشید و با آزمون دادن همه چی دست‌تون میاد.
توجه!
در تمام شکل‌های زیر (به جز شماره ۸ که عابر مقدم بر همه‌ست)، حق تقدم عبور با «اتومبیل مشکی رنگ» هست.
قانون ۱
در سه‌راه‌ها ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ای هست که به طور مستقیم و در مسیر مجاز حرکت می‌کنه (حتی اگه عرض خیابانی که مسیر اونه، از عرض راه تلاقی‌کننده کمتر باشه).
قانون ۲
در تقاطعی که دو وسیله‌ی نقلیه‌ای که رو به روی یکدیگر در حرکتن و می‌خوان با هم وارد یک خیابان بشن ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ای هست که به سمت راست گردش می‌کنه.
قانون ۳
وقتی دو یا چند وسیله‌ی نقلیه از دو یا چند راه مختلف به تقاطع هم‌عرض برسن ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ای هست که در طرف راست وسیله‌ی نقلیه دیگه قرار داره.
قانون ۴
در زمان ورود به میدان‌ها ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ای هست که درون میدان در حال حرکته.
قانون ۵
زمانی‌که وسیله نقلیه‌ی متوقفی در حال شروع حرکت به جلو یا عقب، گردش و یا دور زدن هست ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ی نقلیه‌ای هست که در مسیر مجاز در حال حرکته.
قانون ۶
در خیابان یا تقاطعی که وسایل نقلیه رو به روی یکدیگر حرکت می‌کنن ⇐ وسیله‌ی نقلیه‌ای که مستقیم و در مسیر مجاز حرکت می‌کنه، نسبت به وسیله‌ای که می‌خواد گردش به چپ کنه حق تقدم داره.
قانون ۷
در محل توقف (پارک) کنار خیابان ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ی نقلیه‌ای هست که ضمن حرکت با دنده عقب مشغول توقف یا پارک کردنه.
قانون ۸
در گذرگاه پیاده که چراغ راهنمایی و رانندگی وجود نداشته باشه ⇐ حق تقدم عبور با عابرهای پیاده‌ست.
قانون ۹
در برخورد راه اصلی با راه فرعی ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ای هست که از راه اصلی عبور می‌کنه.
راننده‌هایی که از راه فرعی (حتی از جاهایی مثل گاراژ، کوچه، تعمیرگاه و یا...) وارد راه اصلی میشن، باید قبل از ورود به راه اصلی در صورت لزوم متوقف بشن و بعد از رعایت حق تقدم عبور وسایل نقلیه‌ای که در مسیر مجاز خود در راه اصلی و با سرعت مجاز عبور می‌کنن، وارد این راه بشن.
راه اصلی راهی هست که یا عرضش بیشتره و یا در برخورد با راه فرعی با تابلو (مثل تابلوی ایست، تابلوی رعایت حق تقدم یا...) مشخص شده.
قانون ۱۰
در راه‌های کوهستانی و یا راه‌های شیب‌دار با ویژگی‌های مشابه راه‌های کوهستانی که در اون‌ها عبور از کنار وسایل نقلیه طرف مقابل غیرممکن یا مشکل هست ⇐ حق تقدم عبور با راننده‌ای هست که در جهت سربالایی در حرکته و راننده‌ای که در جهت سرازیری در حرکته باید کنار بره.
تبصره! در راه‌های مسطح که دو طرف راه منتهی به کوه و پرتگاه هست ⇐ حق تقدم عبور با وسیله‌ای هست که در طرف پرتگاه قرار داره.
قانون ۱۱
در راه‌هایی که مسیر حرکت وسایل نقلیه به دلیل وجود موانع ثابت (مثل وسایل نقلیه پارک‌شده، مصالح ساختمانی، اشیاء عملیات عمرانی، حفاری و خرابی) بسته باشه یا فضای کافی برای عبور وجود نداشته باشه ⇐ حق تقدم عبور با وسایل نقلیه‌ای هست که مسیر عبور برای اون‌ها باز یا سهم بیشتری برای عبور وجود داشته باشه.
قانون ۱۲
وسایل نقلیه انتظامی و امدادی، وقتی که برای انجام ماموریت‌های فوری در حرکتن، اگه از چراغ گردان اعلام خطر یا آژیر استفاده کنن، در صورتی که منجر به تصادف نشه می‌تونن این کارها رو انجام بدن:
- ۱) توقف در محل ممنوع
- ۲) تجاوز از سرعت مجاز و سبقت از سمت راست وسیله نقلیه دیگه
- ۳) عبور از طرف چپ راه
- ۴) دور زدن در نقاط ممنوع
- ۵) گذشتن از چراغ قرمز یا رعایت نکردن علائم ایمنی، به شرطی که تا حد امکان از سرعت‌شون کم کنن.